大方廣佛華嚴(yán)經(jīng) 第三十一卷

大方廣佛華嚴(yán)經(jīng) 第三十一卷

罽賓國(guó)三藏般若奉詔譯

入不思議解脫境界普賢行愿品

◎善男子。如此賢劫未來(lái)世中。彌勒菩薩從兜率天將降神時(shí)。放大光明。普照法界。示現(xiàn)一切諸菩薩眾住最后身受生自在廣大神變。及于人間生大族家。調(diào)伏眾生。我于彼時(shí)。亦為其母。如是次第。有師子如來(lái)。大法光幢如來(lái)。妙眼如來(lái)。清凈拘蘇摩華如來(lái)。妙華吉祥如來(lái)。提舍如來(lái)。弗沙如來(lái)。妙意如來(lái)。金剛?cè)鐏?lái)。離垢如來(lái)。大月光如來(lái)。持炬如來(lái)。名稱(chēng)如來(lái)。金剛楯如來(lái)。清凈義如來(lái)。見(jiàn)一義如來(lái)。紺身如來(lái)。超彼岸如來(lái)。寶焰光如來(lái)。寶焰山如來(lái)。持大炬如來(lái)。勝蓮華如來(lái)。出生蓮華如來(lái)。名稱(chēng)聲如來(lái)。無(wú)量功德財(cái)如來(lái)。最勝燈吉祥如來(lái)。莊嚴(yán)身如來(lái)。妙稱(chēng)量如來(lái)。慈吉祥如來(lái)。妙威儀如來(lái)。變化如來(lái)。無(wú)住如來(lái)。勝威光如來(lái)。無(wú)邊聲如來(lái)。勝怨敵如來(lái)。除疑惑如來(lái)。清凈如來(lái)。廣博光如來(lái)。出現(xiàn)清凈名稱(chēng)如來(lái)。云吉祥如來(lái)。種種色莊嚴(yán)頂髻如來(lái)。大樹(shù)王如來(lái)。一切寶如來(lái)。種種色如來(lái)。寶耳珰如來(lái)。堅(jiān)牢智如來(lái)。大�；廴鐏�(lái)。凈妙寶如來(lái)。蓮華冠如來(lái)。勝力士如來(lái)。愿樂(lè)圓滿(mǎn)如來(lái)。蓮華鬘如來(lái)。大自在如來(lái)。吉祥主如來(lái)。最超勝如來(lái)。白栴檀云如來(lái)。紺青廣博眼如來(lái)。微妙智如來(lái)。殊勝慧如來(lái)。觀察慧如來(lái)。熾盛王如來(lái)。堅(jiān)固慧如來(lái)。莊嚴(yán)王如來(lái)。具足吉祥如來(lái)。喜師子王如來(lái)。自在天如來(lái)。自在師子王如來(lái)。最勝頂吉祥如來(lái)。金剛智吉祥如來(lái)。山光明如來(lái)。妙德藏如來(lái)。妙寶網(wǎng)如來(lái)。莊嚴(yán)身如來(lái)。住妙慧如來(lái)。智自在如來(lái)。大自在天王如來(lái)。無(wú)得相吉祥如來(lái)。清凈喜如來(lái)。善施惠如來(lái)。妙焰慧如來(lái)。水天吉祥如來(lái)。清凈智如來(lái)。得上味如來(lái)。乘高峰如來(lái)。自在功德如來(lái)。護(hù)世怨如來(lái)。興世語(yǔ)言如來(lái)。功德自在如來(lái)。威德幢如來(lái)。毗盧遮那妙幢如來(lái)。觀身性如來(lái)。離有香如來(lái)。修習(xí)香如來(lái)。種種分別妙身如來(lái)。妙廣博身如來(lái)。一切香焰王如來(lái)。種種色金剛摩尼嚴(yán)如來(lái)。微笑眼如來(lái)。離塵染如來(lái)。增長(zhǎng)身如來(lái)。善變化聚集人天如來(lái)。廣大天如來(lái)。財(cái)天如來(lái)。無(wú)上天如來(lái)。順寂滅如來(lái)。開(kāi)敷覺(jué)悟智如來(lái)。洗滌惑垢如來(lái)。大焰光王如來(lái)。寂諸有如來(lái)。毗舍佉天如來(lái)。金剛山如來(lái)。智焰光如來(lái)。大焰光身如來(lái)。作安樂(lè)如來(lái)。寂靜師子如來(lái)。圓滿(mǎn)清凈如來(lái)清凈妙賢如來(lái)。名稱(chēng)吉祥如來(lái)。勇猛精進(jìn)如來(lái)。第一義行如來(lái)。寂靜光如來(lái)。最勝增上如來(lái)。甚深聲如來(lái)。一切大地主如來(lái)。紺青光如來(lái)。莊嚴(yán)王如來(lái)。妙音聲吉祥如來(lái)。殊勝如來(lái)。尊勝吉祥如來(lái)。最勝自在如來(lái)。無(wú)上醫(yī)王如來(lái)。功德月如來(lái)。微笑光如來(lái)。無(wú)礙光如來(lái)。功德聚如來(lái)。月高現(xiàn)如來(lái)。日天如來(lái)。無(wú)畏稱(chēng)如來(lái)。出諸有如來(lái)。勇猛名稱(chēng)如來(lái)。焰光面如來(lái)。娑羅王如來(lái)。名稱(chēng)聚如來(lái)。最勝如來(lái)。藥王如來(lái)。寶勝如來(lái)。金剛慧如來(lái)。白凈吉祥如來(lái)。寂靜住處如來(lái)。摩尼王如來(lái)。無(wú)能勝如來(lái)。無(wú)能映蔽如來(lái)。眾會(huì)王如來(lái)。大名稱(chēng)如來(lái)。速疾受持如來(lái)。無(wú)量光如來(lái)。大愿光如來(lái)。不空自在王如來(lái)。法自在王如來(lái)。高勝焰光如來(lái)。不退轉(zhuǎn)地如來(lái)。清凈天如來(lái)。妙善天如來(lái)。堅(jiān)固行毀譽(yù)不動(dòng)如來(lái)。一切善友如來(lái)。解脫音如來(lái)。游戲王如來(lái)。滅邪曲如來(lái)。薝卜凈光如來(lái)。最勝德如來(lái)。極勝月如來(lái)。執(zhí)明炬如來(lái)。殊妙身如來(lái)。不可說(shuō)如來(lái)。最清凈如來(lái)。友安眾生如來(lái)。無(wú)量光明如來(lái)。無(wú)畏音聲如來(lái)。水天功德如來(lái)。不動(dòng)慧光如來(lái)。拘蘇摩華勝如來(lái)。寶月焰光如來(lái)。不退轉(zhuǎn)慧如來(lái)。離愛(ài)染如來(lái)。無(wú)著慧如來(lái)。集功德蘊(yùn)如來(lái)。滅惡趣如來(lái)。不怯怖如來(lái)。普散華如來(lái)。師子吼如來(lái)。得第一義如來(lái)。得種種義如來(lái)。見(jiàn)無(wú)障礙如來(lái)。摧伏他眾如來(lái)。疾風(fēng)行如來(lái)。不動(dòng)性如來(lái)。離分別海如來(lái)。無(wú)能勝如來(lái)。端嚴(yán)海如來(lái)。須彌山如來(lái)。香風(fēng)智如來(lái)。無(wú)邊座如來(lái)。斗戰(zhàn)勝如來(lái)。無(wú)能行如來(lái)。清凈住如來(lái)。最上施如來(lái)。隨順慈悲生如來(lái)。常月如來(lái)。饒益王如來(lái)。不動(dòng)蘊(yùn)如來(lái)。極妙意如來(lái)。隨順攝智如來(lái)。極高受如來(lái)。焰光身如來(lái)。無(wú)比名如來(lái)。饒益慧如來(lái)。持壽如來(lái)。滅我慢如來(lái)。種種色相如來(lái)。具足名稱(chēng)如來(lái)。大威德力如來(lái)。無(wú)滅如來(lái)。不動(dòng)天如來(lái)。不思議吉祥如來(lái)。解脫月如來(lái)。最上王如來(lái)。滿(mǎn)月蘊(yùn)如來(lái)。梵供養(yǎng)如來(lái)。不動(dòng)眼如來(lái)。希有身如來(lái)。無(wú)相慧如來(lái)。愛(ài)境界如來(lái)。極超過(guò)如來(lái)。高上事業(yè)如來(lái)。寶法慧如來(lái)。順先古如來(lái)。無(wú)上吉祥如來(lái)。無(wú)勝梵天如來(lái)。不思議功德光如來(lái)。無(wú)上法境界如來(lái)。無(wú)邊際賢如來(lái)。普順自在如來(lái)。極尊勝天如來(lái)。如是乃至樓至如來(lái)。功德圓滿(mǎn)住最后身。在賢劫中。于此三千大千世界當(dāng)成佛者。我悉為母。如于此三千大千世界。如是于此華藏莊嚴(yán)世界海。一切世界種中所有世界。一一四天下閻浮提內(nèi)。乃至十方一切世界海。其中所有。一切世界。盡未來(lái)際一切劫中。諸有修行普賢行愿。為欲調(diào)伏諸眾生故。以自在力現(xiàn)受生時(shí)。我自見(jiàn)身悉為其母爾時(shí)善財(cái)童子。白摩耶夫人言。大圣。得此菩薩大愿智幻莊嚴(yán)解脫。經(jīng)幾時(shí)耶。答言。善男子。乃往古世過(guò)不思議非最后身菩薩神通道眼所知劫數(shù)。爾時(shí)有劫。名為凈光。世界名須彌德。雖有諸山五趣雜居。然其國(guó)土。無(wú)諸穢惡。眾寶所成。清凈圓滿(mǎn)。莊嚴(yán)可愛(ài)。彼世界中。有千億四天下。有一四天下。名香風(fēng)威德師子幢。于中有八十億王城。中有一城。名最勝具足幢。有轉(zhuǎn)輪王。名勇猛精進(jìn)大威德。彼王城北。有一道場(chǎng)。名種種妙色光。其道場(chǎng)神。名吉祥眼。時(shí)有菩薩。名無(wú)垢幢。坐于道場(chǎng)。將成正覺(jué)。有一惡魔。名金色光。與其眷屬無(wú)量魔軍。種種形狀至菩薩所。欲為壞亂。彼轉(zhuǎn)輪王。已得菩薩神通自在。以大神變。為欲摧碎彼魔軍故�；�大兵眾。其數(shù)倍多。圍繞道場(chǎng)。諸魔惶怖。悉自奔散。故彼菩薩得成阿耨多羅三藐三菩提。時(shí)道場(chǎng)神。見(jiàn)是事已。歡喜無(wú)量。便于彼王。而生子想。頂禮佛足。作是愿言。此大威德轉(zhuǎn)輪圣王。在在生處。常為我子。乃至成佛。愿我常得與其為母。作是愿已。于此道場(chǎng)。復(fù)曾值遇十那由他佛。承事供養(yǎng)。令生歡喜。善男子。于意云何。彼道場(chǎng)神。豈異人乎。我身是也。轉(zhuǎn)輪王者。今世尊毗盧遮那如來(lái)應(yīng)正等覺(jué)是。我從于彼發(fā)愿已來(lái)。此佛世尊。于十方剎一切諸趣。處處受生。勇猛精進(jìn)。種諸善根。供養(yǎng)如來(lái)。修菩薩行。教化成熟一切眾生。乃至示現(xiàn)住最后身。念念普于十方世界。示現(xiàn)菩薩受生神變。常為我子。我常為母。善男子。過(guò)去現(xiàn)在十方無(wú)量一切世界諸佛如來(lái)。將成佛時(shí)。皆于臍中。出現(xiàn)種種廣大光明。來(lái)照我身。及我眷屬所居宮殿。彼最后身。我悉為母。善男子。我唯知此菩薩大愿智幻莊嚴(yán)解脫門(mén)。如諸菩薩摩訶薩。具大悲藏。以一切智。教化調(diào)伏一切眾生。常無(wú)厭倦。住安忍行。恒知止足。服甘露味。心無(wú)有盡。一切眾魔。及諸惡人。不能擾亂。心無(wú)動(dòng)搖。心無(wú)輕躁。心無(wú)高下。心無(wú)諂幻。無(wú)稠林行。念念得入百千三昧。念念得見(jiàn)百千諸佛。念念得知百千佛力。念念能動(dòng)百千世界。念念游履百千佛剎。念念光照百千世界。念念成熟百千眾生。念念自在住百千劫。念念深入過(guò)去未來(lái)各百千劫。念念深解百千法門(mén)。念念示現(xiàn)百千佛身。念念示現(xiàn)百千菩薩。以為眷屬。以自在力。念念普于一一毛孔。示現(xiàn)無(wú)量諸佛神變。于三寶所。究竟成就深信不壞。善巧了知種種諸行生滅分位。善巧了知種種諸法本性無(wú)生。善巧了知種種世間轉(zhuǎn)變成壞。善巧了知種種諸業(yè)受生差別。善巧了知種種生死涅槃邊際。善巧了知種種佛剎染凈不同。善巧了知過(guò)去未來(lái)一切菩薩種種修習(xí)。善巧了知一切諸法無(wú)相無(wú)盡。而我云何能知能說(shuō)彼諸菩薩行智功德。善男子。此三十三天有王。名具足正念。其王有女。名天主光。汝詣彼問(wèn)。菩薩云何學(xué)菩薩行。修菩薩道。時(shí)善財(cái)童子。敬受其教。頭面禮足。繞無(wú)數(shù)匝。殷勤戀慕。一心瞻仰。辭退而去◎

◎爾時(shí)善財(cái)。順知識(shí)教。遂即往詣三十三天具足正念天王宮中。見(jiàn)彼天女。禮足圍繞。合掌前住。白言圣者。我已先發(fā)阿耨多羅三藐三菩提心。而未知菩薩云何學(xué)菩薩行。云何修菩薩道。我聞圣者。善能誘誨。愿為我說(shuō)。天女告言。善男子。我得菩薩無(wú)礙念清凈莊嚴(yán)解脫門(mén)。善財(cái)白言。圣者。此解脫門(mén)。境界云何。修行何法得此解脫。天女答言。善男子。菩薩。勤修無(wú)量不思議法門(mén)。得此解脫。汝若欲入此解脫門(mén)。亦當(dāng)如是精勤修學(xué)。云何勤修不思議法門(mén)。所謂汝應(yīng)勤修不可思議諸法義智。謂如實(shí)覺(jué)悟一切諸法。差別性相真實(shí)體故。汝應(yīng)勤修守護(hù)正法。謂種種妙法。為人誹謗。以理摧伏。顯勝義故。汝應(yīng)勤修表無(wú)表戒。謂若性若遮。有罪無(wú)罪。微細(xì)觀察。無(wú)缺減故。汝應(yīng)勤修無(wú)諍訟法。謂世間種種綺雜言說(shuō)。無(wú)益集會(huì)。常遠(yuǎn)離故。汝應(yīng)勤修住安忍地。謂種種苦惱逼迫身心。審諦觀察。能忍受故。汝應(yīng)勤修忍耐諸境。謂惡言毀辱。怨結(jié)毒害。不壞內(nèi)心。常安忍故。汝應(yīng)勤修解微細(xì)法。謂知蘊(yùn)界處流轉(zhuǎn)還滅。善了性相不可得故。汝應(yīng)勤修善巧法句。謂巧能宣說(shuō)種種法門(mén)。真實(shí)性相令顯現(xiàn)故。汝應(yīng)勤修合不合法。謂了知諸法性不可奪。亦無(wú)增減。離合等故。汝應(yīng)勤修觀過(guò)去智。謂微細(xì)觀察種種業(yè)因。善惡等相無(wú)不知故。汝應(yīng)勤修未來(lái)際智。謂微細(xì)觀察種種業(yè)緣。果報(bào)等相無(wú)不知故。汝應(yīng)勤修三世平等。謂三世行相雖各不同。但隨住法有差別故。汝應(yīng)勤修三輪清凈。謂過(guò)現(xiàn)未來(lái)一切諸法。性不可得離心意故。汝應(yīng)勤修心住處法。謂普遍了知內(nèi)外中間。心相本性不可得故。汝應(yīng)勤修守護(hù)威儀。謂一切時(shí)中微細(xì)觀察身口意業(yè)不迷惑故。汝應(yīng)勤修清凈威儀。謂密護(hù)根門(mén)。藏覆善法。所有不善。恒發(fā)露故。汝應(yīng)勤修離不善法。謂愚癡凡夫。種種惡法不與共住。常覺(jué)悟故。汝應(yīng)勤修集菩薩行。謂普遍了知勇猛精進(jìn)。難行能行種種行故。汝應(yīng)勤修恭敬尊長(zhǎng)。謂床座供具。給侍奉迎。身心謙下。無(wú)懈怠故。汝應(yīng)勤修攝持身心。謂普能攝持諸清凈法。不失不壞。常了知故。汝應(yīng)勤修隨順覺(jué)智。謂于諸世間出世間法。隨順性相而覺(jué)悟故。汝應(yīng)勤修入甚深法。謂了達(dá)一切生滅法相。令心增長(zhǎng)無(wú)生智故。汝應(yīng)勤修音聲法智。謂如實(shí)演說(shuō)種種法門(mén)。開(kāi)示語(yǔ)言真實(shí)性故。汝應(yīng)勤修遠(yuǎn)離無(wú)益。謂以諸方便。令自及他。超過(guò)諸有無(wú)益法故。汝應(yīng)勤修丈夫集會(huì)。謂諸佛菩薩聲聞獨(dú)覺(jué)。親近承事。常供養(yǎng)故。汝應(yīng)勤修遠(yuǎn)惡知識(shí)。謂遠(yuǎn)離樂(lè)起斷常諸見(jiàn)。及懶惰等惡眾生故。汝應(yīng)勤修不依凡夫謂見(jiàn)凡夫。法皆與愚癡而共相應(yīng)多過(guò)失故。汝應(yīng)勤修常不輕心。謂于諸眾生。了性平等。不于貧下生輕賤故。汝應(yīng)勤修愍破戒者。謂以大慈悲。拔濟(jì)犯罪。安置菩薩凈戒中故。汝應(yīng)勤修增慈悲力。謂觀察十方三世眾生。種種逼迫。能救護(hù)故。汝應(yīng)勤修財(cái)法攝受。謂財(cái)物飲食。攝諸眾生。令入甚深真實(shí)法故。汝應(yīng)勤修如說(shuō)能行。謂修種種善。開(kāi)發(fā)自心。具足敷榮。得圓滿(mǎn)故。汝應(yīng)勤修昔相應(yīng)善。謂求宿住智。善巧多聞。能知過(guò)去相應(yīng)行故。汝應(yīng)勤修樂(lè)獨(dú)善寂。謂遠(yuǎn)離處眾諸雜談?wù)f。常樂(lè)親近白凈法故。汝應(yīng)勤修少欲知足。謂衣服飲食。臥具醫(yī)藥。自作教他。知止足故。汝應(yīng)勤修相應(yīng)行法。謂三十七品菩提分法。常勤修習(xí)。令相應(yīng)故。汝應(yīng)勤修菩薩行境。謂十波羅蜜。一切行門(mén)。具足修習(xí)。令圓滿(mǎn)故。汝應(yīng)勤修菩薩地法。謂十種智地入住。及出相及得果。皆證知故。汝應(yīng)勤修入如來(lái)地。謂若菩提智。及所斷障種種體用。皆證得故。汝應(yīng)勤修難了知法。謂諸佛菩薩獨(dú)覺(jué)聲聞皆悉了知不思議故。汝應(yīng)勤修不取諸相。謂修習(xí)覺(jué)悟諸法性相。如幻如夢(mèng)。同實(shí)相故。汝應(yīng)勤修解脫法智。謂金剛?cè)�昧。散壞塵習(xí)澄靜妄念智不動(dòng)故。善男子。有如是等佛剎極微塵數(shù)不可思議種種法門(mén)。我皆勤修。得此解脫。汝能修行。亦當(dāng)證得。善男子。汝向所問(wèn)解脫境界。我此解脫境界無(wú)邊。又善男子。我以得此解脫力故。憶念古世。爾時(shí)有劫。名優(yōu)缽羅華。于彼劫中。承事供養(yǎng)恒河沙數(shù)諸佛如來(lái)。彼諸如來(lái)。從初出家。我皆瞻奉。守護(hù)供養(yǎng)。造僧伽藍(lán)。營(yíng)辨資具。又彼如來(lái)從為菩薩。入母胎時(shí)。誕生之時(shí)。行七步時(shí)。師子吼時(shí)。童子位時(shí)。處宮中時(shí)。厭棄王位初出家時(shí)。詣菩提樹(shù)成正覺(jué)時(shí)。轉(zhuǎn)正法輪現(xiàn)佛神變。教化調(diào)伏諸眾生時(shí)。如是一切諸所作事。從初發(fā)心。行菩薩道。乃至法盡。我皆明記。無(wú)有遺余。常現(xiàn)在前。念持不忘又憶過(guò)去。劫名善地。我于彼劫。復(fù)得值遇十恒河沙諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶有劫。名為妙德。于彼值遇十佛世界極微塵數(shù)諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。又憶往劫。名無(wú)所得。于彼值遇八十百千億那由他諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶有劫。名為妙光。于彼值遇閻浮提極微塵數(shù)諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶往劫。名無(wú)稱(chēng)光。于彼值遇二十恒河沙諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶往劫。名最勝吉祥。于彼值遇一恒河沙諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶往劫。名出現(xiàn)日。于彼值遇八十恒河沙諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶往劫。名勝性游行。于彼值遇六十恒河沙諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。復(fù)憶有劫。名為妙月。于彼值遇七十恒河沙諸佛如來(lái)。承事供養(yǎng)。善男子。如是憶念恒河沙劫。我常不離諸佛如來(lái)應(yīng)正等覺(jué)。種種方便。恭敬供養(yǎng)。從彼一切諸如來(lái)所。皆得聞此無(wú)礙念清凈莊嚴(yán)菩薩解脫。聞已受持。如說(shuō)修行。恒不忘失。如是往劫。所有如來(lái)。從初發(fā)心。乃至法盡。諸所作事。我皆以此清凈莊嚴(yán)解脫之力。隨順憶念。明了現(xiàn)前。持而順行。念念觀察。曾無(wú)懈廢。善男子。我唯知此無(wú)礙念清凈莊嚴(yán)菩薩解脫。如諸菩薩摩訶薩。出生死夜。朗然明徹。永離癡冥。未嘗昏寐。心無(wú)諸蓋。身行輕安。于諸法性。清凈覺(jué)了。決擇甚深修多羅藏了不了義。一切難處。善護(hù)自他。常勤修習(xí)菩薩凈戒。若利非利。心恒平等。善巧出生神通妙智。隨順世間。種種方便。增長(zhǎng)�；�。心無(wú)厭足。起大精進(jìn)。勤修助道。積集慈悲。心無(wú)厭倦。成就如來(lái)十力無(wú)畏十八不共一切佛法。隨順開(kāi)悟一切眾生。晝夜精勤。更無(wú)余念。而我云何能知能說(shuō)彼功德行。善男子。此迦毗羅城。有童子師。名為遍友。汝詣彼問(wèn)。菩薩云何學(xué)菩薩行。修菩薩道。時(shí)善財(cái)童子。以聞法故。歡喜踴躍。不思議善根速疾增長(zhǎng)。頂禮其足。繞無(wú)數(shù)匝。殷勤瞻仰。辭退而去

爾時(shí)善財(cái)。從天宮下。向迦毗羅城。詣遍友所。禮足右繞。合掌恭敬。于一面立。白言圣者。我已先發(fā)阿耨多羅三藐三菩提心。而未知菩薩云何學(xué)菩薩行。云何修菩薩道。我聞圣者。善能誘誨。愿為我說(shuō)。遍友答言。善男子。此有童子。名善知眾藝。修學(xué)菩薩字智法門(mén)。汝可問(wèn)之。當(dāng)為汝說(shuō)。爾時(shí)善財(cái)。即至其所。頂禮其足。繞無(wú)數(shù)匝。于前合掌。白言圣者。我已先發(fā)阿耨多羅三藐三菩提心。而未知菩薩云何學(xué)菩薩行。云何修菩薩道。我聞圣者。善能誘誨。愿為我說(shuō)。時(shí)彼童子。告善財(cái)言。善男子。我得菩薩解脫。名具足圓滿(mǎn)善知眾藝。我恒唱持此之字母。所謂。唱婀字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名以菩薩勝威德力顯示諸法本無(wú)生義。唱啰字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普遍顯示無(wú)邊際微細(xì)解。唱跛字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普照法界平等際微細(xì)智。唱者字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普輪能斷差別色。唱曩(鼻音)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名證得無(wú)依無(wú)住際。唱攞字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名離名色依處無(wú)垢污。唱娜字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名不退轉(zhuǎn)方便。唱婆(摹我反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名金剛輪道場(chǎng)。唱拏字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普?qǐng)A滿(mǎn)輪。唱灑(史我反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名為海藏。唱嚩(無(wú)可反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普遍勤求出生安住。唱哆字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名星宿月圓滿(mǎn)光。唱也(移我反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名差別積集。唱瑟吒(二合上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普照光明息除煩惱。唱迦(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普云不斷。唱娑(蘇我反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名降注大雨。唱莽字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名大速疾現(xiàn)種種色如眾高峰。唱誐(言迦反上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普輪積集。唱他(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名真如平等無(wú)分別藏。唱惹(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名遍入世間海游行清凈。唱娑嚩 (二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普念諸佛一切莊嚴(yán)。唱馱字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名微細(xì)觀察一切法聚。唱舍(上尸我反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名隨順諸佛教輪光明。唱佉(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名因地現(xiàn)前智慧藏。唱乞叉(二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名息諸業(yè)海出生智慧藏。唱娑(蘇紇反)哆(二合上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名開(kāi)凈光明蠲諸惑障。唱娘(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名出離世間智慧門(mén)。唱曷啰他(三合上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名利益眾生無(wú)我無(wú)人智慧燈。唱婆(蒲我反)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名圓滿(mǎn)莊嚴(yán)一切宮殿。唱車(chē)(車(chē)者反上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名增長(zhǎng)修行方便藏普覆輪。唱娑么(尛音二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名隨順十方現(xiàn)見(jiàn)諸佛旋轉(zhuǎn)藏。唱訶嚩(無(wú)我反二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名觀察一切微細(xì)眾生方便力出生海藏。唱哆娑(二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名自在趣入諸功德海。唱伽字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名普持一切法云。堅(jiān)固海藏。唱姹(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名愿力現(xiàn)見(jiàn)十方諸佛猶如虛空。唱儜(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名入字輪際無(wú)盡境界。唱頗字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名教化眾生究竟圓滿(mǎn)處。唱娑迦字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名廣大藏?zé)o礙辯遍照光明輪。唱夷娑(二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名演說(shuō)一切佛法智。唱室者(二合)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名入虛空一切眾生界法雷大音遍吼。唱侘(上)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名說(shuō)無(wú)我法開(kāi)佛境界曉悟群生。唱荼(去)字時(shí)。能甚深入般若波羅蜜門(mén)。名一切法輪差別藏。善男子。我唱如是字母之時(shí)。此四十二般若波羅蜜門(mén)為首。一切章句。隨轉(zhuǎn)無(wú)礙。能甚深入無(wú)量無(wú)數(shù)般若波羅蜜門(mén)。善財(cái)白言。圣者。云何修行得此解脫。答言。善男子。若諸菩薩。勤修十法。具足圓滿(mǎn)。則能得此善知眾藝菩薩解脫。何等為十。所謂具足智慧勤求善友。勇猛精進(jìn)離諸障惑。正行清凈尊重正教。觀法性空滅除邪見(jiàn)。修習(xí)正道具真實(shí)智。若諸菩薩。于此十法。具足圓滿(mǎn)。則能速疾得此解脫。所以者何。由諸菩薩具足智慧勤求善友。見(jiàn)已親近。歡喜愛(ài)敬生如佛想。以親近故。常蒙教誨。蒙教誨故。則能難行勇猛精進(jìn)。得精進(jìn)已。能以善法滅諸不善。滅不善故。令眾善法皆得圓滿(mǎn)。善圓滿(mǎn)已。則能遠(yuǎn)離一切障惑。離諸障故。令身口意得大清凈。正行相應(yīng)。由此清凈。能于一切諸佛菩薩善知識(shí)教。心生尊重。尊重教故。勤求觀察諸法空寂。悟法空已。其心所向。皆無(wú)掛礙。深達(dá)緣起。離無(wú)因見(jiàn)。滅邪見(jiàn)心。修習(xí)正道。入正道已。得真實(shí)智。得實(shí)智故。得此解脫。證深法界。善財(cái)復(fù)言。此真實(shí)者。名為何等。答言。善男子。即此語(yǔ)言。是名真實(shí)。善財(cái)復(fù)言。云何語(yǔ)言。名為真實(shí)。答言。善男子。不虛誑語(yǔ)。是名真實(shí)。復(fù)言云何不虛誑語(yǔ)。眾藝答言。彼語(yǔ)真實(shí)。體常不變。恒一性故。復(fù)言云何不變異性。答言。善男子。自身證悟解法性故。復(fù)言。法性相貌云何能所解法。為一為二。答言。善男子。如是菩薩。自所證法。不一不二。由此力故。則能平等利益自他。猶如大地能生一切。而無(wú)彼此。能所利心然其法性。亦非有相。亦非無(wú)相。體如虛空。難知難解。善男子。此法微妙。難以文字語(yǔ)言宣說(shuō)。何以故。超過(guò)一切文字境界故。超過(guò)一切語(yǔ)言境界故。超過(guò)一切語(yǔ)業(yè)所行諸境界故。超過(guò)一切戲論分別思量境界故。超過(guò)一切尋伺計(jì)度諸境界故。超過(guò)一切愚癡眾生所知境界故。超過(guò)一切煩惱相應(yīng)魔事境界故。超過(guò)一切心識(shí)境界故。無(wú)此無(wú)彼。無(wú)相離相。超過(guò)一切虛妄境界故。住無(wú)住處寂靜圣者境界故。善男子。彼諸圣者。自證境界。無(wú)色相。無(wú)垢凈。無(wú)取舍。無(wú)濁亂。清凈最勝。性常不壞。諸佛出世。若不出世。于法界性。體常一故。善男子。菩薩為此法故。行于無(wú)數(shù)難行之行。得此法體。善能饒益一切眾生。令諸眾生于此法中究竟安住。善男子。此是真實(shí)此不異相。此是實(shí)際。此是一切智體。此是不思議法界。此是不二法界。此是善知眾藝圓滿(mǎn)具足菩薩解脫。善男子。我唯知此解脫。如諸菩薩摩訶薩。能于一切世出世間。善巧之法。殊能異藝文字算數(shù)。咸綜無(wú)遺。又善了知醫(yī)方咒術(shù)。有諸眾生。鬼魅所持。怨憎咒詛。妖幻所迷。死尸奔逐。癲癎羸瘦。及諸蠱毒。種種異疾。咸能救之。使得痊愈。又善別知。殊珍異貨。金玉珠貝。珊瑚琉璃。摩尼硨磲。玻璃碼瑙。銅鐵鉛錫。雞薩羅等。一切寶藏。出生之處。品類(lèi)不同。價(jià)直多少。村營(yíng)國(guó)邑。大小都城。宮殿苑園。巖泉藪澤。凡是一切人眾所居。菩薩咸能隨方攝護(hù)。又知其身具有六百六十三相。于諸相中。校其優(yōu)劣。知其苦樂(lè)。定其吉兇。辨其修短。雖具眾相。不及好聲。雖多好聲。不如勝福。及知此福所修之業(yè)�？赊D(zhuǎn)不轉(zhuǎn)。定不定報(bào)。又善觀察天文地理。讖緯陰陽(yáng)。人相吉兇。惡星變怪。云霞?xì)夂�。鳥(niǎo)獸音聲。水陸往還。征應(yīng)休咎。年谷豐儉。國(guó)土安危。如是世間。所有藝能。靡不該練。盡其源本。又能分別出世之法。正名辨義。觀察體相。微細(xì)甚深。決擇宣說(shuō)。隨順修行。智入其中。無(wú)疑無(wú)礙。無(wú)愚闇。無(wú)頑鈍。無(wú)憂(yōu)惱。無(wú)沉沒(méi)。無(wú)不現(xiàn)證。而我云何能知能說(shuō)彼功德行。善男子。此摩竭提國(guó)。有一聚落。名為有義。彼中有城。名婆怛那。有優(yōu)婆夷。名最勝賢。汝詣彼問(wèn)。菩薩云何學(xué)菩薩行。修菩薩道。時(shí)善財(cái)童子。禮眾藝足。繞無(wú)數(shù)匝。殷勤瞻仰。一心戀慕。辭退而去